Dat robotisering in de bouw serieus impact zal hebben is wel duidelijk, maar het zal waarschijnlijk lang zo snel niet gaan als wij nu denken. Het zal een meer geleidelijk proces zijn. Dat de mens van de bouwplaats zal verdwijnen is ook niet realistisch. Eerder zal verregaande implementatie van robotisering de positie van de bouwvakker versterken. Net als eerder al het geval was bij de invoer van robots in bijvoorbeeld fabrieken, verdwijnen taken en worden vervangen door nieuwe. Om- en bijscholing zijn dus essentieel.
Inzet van bijvoorbeeld metselrobots en de creatie van 3D-geprinte woningen zijn momenteel echt niche-oplossingen. Zij zullen de bouwwereld niet zo snel op zijn kop zetten. Investeringen in de machines zijn hoog. Zeker voor kleinere bouwbedrijven. En – niet onbelangrijk – veel bouwplaatsen zijn niet voldoende gestructureerd om de robots en 3D printers veilig te laten werken. Zo’n machine kan slecht improviseren als er iets anders loopt dan gepland. Een heldere structuur en organisatie van de bouwplaats is daarom zeer belangrijk. Afwachten met investeren in de technologie is echter geen goede zaak. Bedrijven die daar nu al aan begonnen zijn hebben een duidelijke voorsprong als de inzet straks gemeengoed wordt.
Het is dus zinvol voor bouwbedrijven om hiermee aan de slag te zijn. Nu is het zeker zo dat bijvoorbeeld arbeidskosten en lokale omstandigheden maken dat old-school bouwen interessanter is, maar dat gaat zonder twijfel veranderen.
Niet alleen robotisering
Er zijn onmiskenbaar voordelen aan robotisering van de bouwplaats. Het gaat echter hand in hand met digitalisering van de hele sector, die echt heel snel gaat. Veel – goed gestructureerde – bouwplaatsen worden volledig digitaal gemonitord. Camera’s en drones brengen grote hoeveelheden data samen in BIM modellen en digital twins die op hun beurt weer zorgen voor een goed lopend bouwproject. Prefab in fabrieken bij de bouwplaats vandaan dragen flink bij aan een gestructureerd bouwproces, waarbij logistiek een nog belangrijkere rol speelt.
Met elkaar praten
Het komt dus allemaal bij elkaar in datastromen. Alle onderdelen moeten met elkaar praten voor het beste resultaat. Een metselrobot is een onderdeel in deze aaneenschakeling van technologieën. Maar wel een die dag en nacht aan de slag kan zijn. Eenmaal goed afgesteld nauwkeuriger zal werken dan de mens en kan worden ingezet op onveilige locaties zoals op grote hoogte.
Vergrijzing en verjonging
Misschien is het wel goed dat digitalisering en robotisering hun opmars maken. De bouwsector vergrijst in hoog tempo en de aanwas van jong personeel staat niet in verhouding tot de uitstroom door pensionering en vanwege gezondheidsklachten. De gemiddelde leeftijd van bouwvakkers in Nederland ligt rond de 45. Bij timmerlieden en metselaars ligt dit zelfs boven de 50.
In de afgelopen 10 jaar is volgens het CBS de aanwas van jong personeel (jonger dan 30 jaar) licht gedaald, waardoor het gat met oudere bouwvakkers alleen maar groter geworden is. Het is echter de verwachting dat met gericht beleid, instroomprogramma’s en opleiding de tendens kan worden omgekeerd. Het zal echter dan nog zeker weer 10 jaar vergen om op het niveau van 2015 terug te komen. Handen uit de mouwen dus.
Op 19 en 20 november vindt de tweede editie van DigiBouw plaats. DigiBouw 2025 biedt inspirerende sessies van topsprekers en bestuurders uit de bouwsector. Volg keynotes van koplopers die de nieuwste ontwikkelingen in digitalisering, duurzaamheid en technologie bespreken. Ontdek hoe jouw organisatie kan profiteren van deze innovaties en netwerk met experts uit de branche.
De eerste 100 aanmelders voor een bezoek aan DigiBouw mogen rekenen op een korting van maar liefst 30% op de toegangsprijs van het dagarrangement (lunch, koffie en thee).
